FVJ   |  e-ISSN: 2602-4225

Cilt 7 Sayı 2 (Haziran 2023)

Sayı Bilgileri

Cilt/Volume: 7 Sayı/Issue: 2 Yaz/Summer 2023        

ss. i - vi

Özet

Anahtar Kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri

Yerköprü Şelalesi (Hadim) Çevresindeki Karstik Şekiller Ve Antropojenik Müdahalelerin Etkisi/ Karst Shapes of Nearby Area Yerköprü Waterfall (Hadim)

Sevgi Karahan & Merve Işık

ss. 1 - 22

Özet

       Göksu Nehri üzerinde yer alan Yerköprü Şelalesi Konya ili Hadim ilçe sınırları içerisinde bulunmaktadır. İlçenin kuzeydoğusunda yer alan Yerköprü Şelalesi’nin; kuzeyi Sarıhacı, güneyi Bademli ve Çiftepınar köyleri ile çevrelenmektedir. Bu çalışmada amaç Yerköprü Şelalesi çevresindeki arazide görülen güncel karstik oluşumları belirlemek ve karstlaşmaya etki eden fiziki ve beşeri coğrafya faktörlerini genel özellikleri ile açıklamaktır. İnceleme sahası karstlaşmanın, oluşumu ve gelişimi bakımından tipik örneklere sahiptir. Kaynağını Toroslardaki ‘’Geyik Dağları’’ndan alan Göksu Nehri ve kolları, sahanın kalkerli yapısı nedeniyle oldukça önemli karstik şekiller meydana getirmiştir. Orta Torosların kuzey kesimlerinde yer alan Hadim, dağlık bir arazi yapısına sahiptir. Alp Orojenezi ile bugünkü görünümünü alan sahada kıvrımlı bir yapı söz konusudur. Bu nedenle antiklinal ve senklinaller bulunmaktadır. Bunun yanında fay hatları da sahada çokça görülür. Sahanın yapısı kuzeybatı-güneydoğu yönlü bir diziliş gösterir. Yerköprü Şelalesi ve yakın çevresinde, karstlaşma üzerinde etkili bariz bir hidrografik hat olan Göksu Nehri dışında, küçük dereler, flüvyal süreçler ile meydana gelen aşınım satıhları ve taraçalar görülmektedir. Aynı zamanda önemli bir kaynak durumunda olan Karasu kaynağı da kalsiyum karbonat içermesi nedeniyle kalkerli yapıda traverten oluşuklarına neden olmaktadır. Karstlaşma için uygun şartlar taşıyan yerlerde lapya, doğal tünel, doğal köprü, sarkıtlar, travertenler ve mağaralar gibi karst topografyasına ait şekiller meydana gelmiştir.

Anahtar Kelimeler: Karstik şekiller, karstlaşma, Yerköprü, Antropojenik

10. Sınıf Coğrafya Dersi İç Kuvvetler Konusunun Öğretiminde Ters Yüz Öğrenme Modelinin Öğrencilerin Başarı Ve Tutumuna Etkisi/The Effect of the Flipped Learning Model on Students’ Success And Attitude in Teaching of the Subject of Internal Forces in the 10th Grade Geography Lesson

Semih Sönmez & Adnan Pınar

ss. 23 - 35

Özet

Bilgisayar ve internet teknolojisinin eğitim süreçlerinde kullanılmasıyla birlikte öğretim programlarında, derslerin hedef ve kazanımlarında, öğretim yöntem ve tekniklerinde, ders araç ve gereçlerinde ve öğretim modellerinde büyük değişiklikler meydana gelmiştir. Günümüzde toplumun bireylerden beklediği nitelikler değiştiği gibi bireylerin de okul ve eğitimcilerden beklediği özellikler farklılaşmıştır. Toplumun öğretim anlayışındaki değişimle birlikte okul, öğretmen ve öğrenci kavramları yeniden tanımlanmaya başlanmıştır. İçinde yaşadığımız çağda bireylerin öğrenme gerekliliğine duydukları ihtiyaç algısı yaygınlaşmakta, okulda öğrenilemeyen bilgilerin okul dışı öğretim merkezlerinde öğrenme eğilimleri artmaktadır. Bu öğrenme modellerinden birini de son yıllarda ortaya çıkan ters yüz öğrenme modeli oluşturmaktadır. Geleneksel olarak okulda yapılan eğitimin evde, evde yapılan ödev çalışmaların okulda yapılmasını içeren eğitim anlayışıdır. Öğretmenin hazırladığı veya belirlediği ders videosu, power point sunumu, animasyon ve çalışma kâğıtları gibi ders materyallerini öğrencilerin bilgisayar ve internet teknolojileri aracılığıyla derse gelmeden önce evde öğrendiği, derste ise öğretmen rehberliğinde uygulama ve ders etkinlikleri yaptığı öğretim modelidir. Yapılan bu araştırmanın temel amacı 10. sınıf coğrafya dersi iç kuvvetler konusunun öğretiminde ters yüz öğrenme modelinin etkililiğini incelemektir. Ters yüz öğrenme modeliyle işlenen coğrafya derslerinin öğrencilerin akademik başarısına, öğrenilenlerin kalıcılığına, öğrencilerin derse yönelik tutumlarına olan etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bahsedilen modelin coğrafya derslerinin öğretiminde kullanılmasına ilişkin çalışmalar bulunsa da bu çalışmaların oldukça sınırlı olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın özgün yönü olarak ilgili literatüre bu anlamda katkı sunması hedeflenmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel modele göre tasarlanan bu araştırma toplam 6 haftalık 12 ders saati olarak uygulanmıştır. Oluşturulan deney ve kontrol gruplarına da daha önce geliştirilen başarı testi ve tutum ölçeği kullanılarak veriler toplanmış ve bu veriler IBM SPSS 25 paket programında analiz edilmiştir. Analizler doğrultusunda gerekli yorumlama ve değerlendirmeler yapılmıştır. Buna göre ters yüz öğrenme modelinin deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir başarı farkı oluşturmadığı ancak coğrafya dersine yönelik öğrencilerde olumlu tutum artışı geliştirerek deney grubu lehine son testlerde anlamlı bir fark oluşturduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ters yüz öğrenme, Coğrafya eğitimi, Başarı, Tutum

Kültür Coğrafyası Açısından Besin Saklama Aktarımına Bir Örnek: Erbaa Salamura Yaprağı/An Example of Nutritional Storage Transfer in Terms of Cultural Geography: Erbaa Brine Leaf

Hüseyin Melih Özdemir, Gülnaz Ay & Hüseyin Mertol

ss. 36 - 50

Özet

Bağcılık eski çağlardan günümüze kadar varlığını devam ettirmiş en temel tarımsal faaliyet kollarından birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanlar çok eski dönemlerden beri ürünlerini uzun süre saklama yöntemlerini aramış veya geliştirmişlerdir. Bilhassa mevsiminde elde edilen tarım ürünlerinin, mevsimi dışında da tüketimini yapabilmek için çeşitli saklama yöntemleri geliştirilmiştir. Günümüzde hâlen bu yöntemler kullanılmaya devam etmektedir. Salamura saklama tekniği bunlardan birisidir. Türkiye’de bağlardan hem üzüm hem de salamura yaprağı üretimi yapılmaktadır. Eskiden bağlarda üretilen üzümler sofralık ve şıralık olarak değerlendirilmekteydi. Son yıllarda ise asma yaprağı önemli bir gelir kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Tokat ili ülkemizin en önemli bağcılık alanlarından birisidir. Coğrafi şartların uygunluğu ve üreticinin ürünü iyi tanıyor olması üretimin bu sahada yoğunlaşmasını sağlamıştır. Tokat ilinde salamura asma yaprağı üretiminin en fazla olduğu yer Erbaa ilçesidir. Erbaa ilçesi bağlarında Narince üzüm çeşidine ait üzüm yaprağı üretimi hâkimdir. Erbaa Narince Bağ Yaprağı 2017 yılında coğrafi işaret almıştır. Bu çalışmada,  Erbaa yöresindeki, Narince bağ yaprağı üretimindeki tarımsal faaliyetler ve yöreye has geleneksel ev tipi salamura saklama yöntemleri araştırılmıştır. Araştırmada ürünün coğrafi işaret almasını sağlayan unsurlar, üretim esnasında karşılaşılan zorluklar ve geleneksel salamura yönteminin kültürel aktarımının nasıl olduğuna dair bulgular elde edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada öncelikli olarak literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Literatür taramasından sonra bağcılık yapan çiftçiler ve tarım işçileriyle görüşmeler yapılarak bir kültür aktarımı olarak gelecek nesillere nasıl aktarılacağına dair görüş ve öneriler alınarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve bu görüşme formlarından elde edilen bulgular kod ve temalara ayrılarak analiz edilmiştir. Bir besin saklama aktarımı olarak Erbaa salamura yaprağının nesilden nesile aktarılmasına devam edildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Coğrafi İşaret, Erbaa, Geleneksel Üretim, Narince, Salamura Bağ Yaprağı

Ortaokul Öğrencilerinin Sorumluluk Değerine İlişkin Metaforik Algıları/Metaphorical Perceptions of Secondary Students Regarding The Value of Responsibility

Ayşe Ünalmış, Ali Meydan & Abdulkadir Uzunöz

ss. 51 - 70

Özet

Bu araştırmanın  amacı, ortaokul öğrencilerinin harekete geçmesine yönelik algılarını metaforlar kullanarak ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma modelinin olgubilimi (fenomoloji) tasarımı temel işletimi yürütülmüştür. Çalışma grubu, 2018-2019 eğitim öğretim yılı Tokat merkez, ilçe ve köyde gören toplam 174 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmaya katılan öğrencilerin sorumluluklarına yönelik algılarını ortaya koymak amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan bir form hazırlanmıştır. Hazırlanan formda öğrencilerden “Sorumluluk … gibidir; çünkü…” cümlesini uygun ifadeyle tamamlamaları istenmiştir. Katılımcıların davranışlarına yönelik değerlendirme içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizlere göre öğrencilerin sorumluluk almalarına ilişkin 67 farklı metafor ürettikleri belirlenmiştir. Üretilen metaforların frekans değerlerine göre en sık tekrarlanan üç metaforun; "hayat", "okula gitmek", "ödev", olduğu görülmektedir. Belirlenen 67 metafor benzer gruplarda irdelenmiş ve 8 ayrı bölüm kategorisi altında toplanmıştır. Bu kategoriler "olmazsa olmaza yönelik”, "bedeli olmaya yönelik", "işini aksatmaya yönelik", "yararlı olmaya yönelik", "eylem olmaya yönelik", " zorunlu olmaya yönelik", "yol göçmenlere yönelik" ve "diğer" şeklindedir. konu bu 8 kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) ayrımcılığın geçerli olduğu. "hayat", "okula gitmek", "ödev", olduğu görülmektedir. Belirlenen 67 metafor benzer gruplarda irdelenmiş ve 8 ayrı bölüm kategorisi altında toplanmıştır. Bu kategoriler "olmazsa olmaza yönelik”, "bedeli olmaya yönelik", "işini aksatmaya yönelik", "yararlı olmaya yönelik", "eylem olmaya yönelik", " zorunlu olmaya yönelik", "yol göçmenlere yönelik" ve "diğer" şeklindedir. konu bu 8 kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) ayrımcılığın geçerli olduğu. "hayat", "okula gitmek", "ödev", olduğu görülmektedir. Belirlenen 67 metafor benzer gruplarda irdelenmiş ve 8 ayrı bölüm kategorisi altında toplanmıştır. Bu kategoriler "olmazsa olmaza yönelik”, "bedeli olmaya yönelik", "işini aksatmaya yönelik", "yararlı olmaya yönelik", "eylem olmaya yönelik", " zorunlu olmaya yönelik", "yol göçmenlere yönelik" ve "diğer" şeklindedir. konu bu 8 kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) ayrımcılığın geçerli olduğu. Belirlenen 67 metafor benzer gruplarda irdelenmiş ve 8 ayrı bölüm kategorisi altında toplanmıştır. Bu kategoriler "olmazsa olmaza yönelik”, "bedeli olmaya yönelik", "işini aksatmaya yönelik", "yararlı olmaya yönelik", "eylem olmaya yönelik", " zorunlu olmaya yönelik", "yol göçmenlere yönelik" ve "diğer" şeklindedir. konu bu 8 kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) ayrımcılığın geçerli olduğu. Belirlenen 67 metafor benzer gruplarda irdelenmiş ve 8 ayrı bölüm kategorisi altında toplanmıştır. Bu kategoriler "olmazsa olmaza yönelik”, "bedeli olmaya yönelik", "işini aksatmaya yönelik", "yararlı olmaya yönelik", "eylem olmaya yönelik", " zorunlu olmaya yönelik", "yol göçmenlere yönelik" ve "diğer" şeklindedir. konu bu 8 kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) ayrımcılığın geçerli olduğu. "eylem olmaya yönelik", "zorunlu olmaya yönelik", "yol kaçışa yönelik" ve "diğer" şeklindedir. Söz konusu bu 8 grup kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) arasında ayrım yapılmıştır. Kavramsal kategoriler, ayrıca, öğrencilerin sınıf öğelerini (5, 6, 7 ve 8. sınıf) sınıflamalarını da sürdürdü. "eylem olmaya yönelik", "zorunlu olmaya yönelik", "yol kaçışa yönelik" ve "diğer" şeklindedir. Söz konusu bu 8 grup kategori yerleşim yerine göre (merkez, ilçe ve köy okulu) arasında ayrım yapılmıştır. Kavramsal kategoriler, ayrıca, öğrencilerin sınıf öğelerini (5, 6, 7 ve 8. sınıf) sınıflamalarını da sürdürdü.

 

Anahtar Kelimeler: Ortaokul öğrencileri, Sorumluluk, Metaforik algı,

Manisa İlinde Güneş Enerjisi Santralleri (Ges) Kurulabilir Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) İle Belirlenmesi/The Determination of Suitable Areas for Solar Energy Power Plants (SEPP) in Manisa Province Using Geographic Information Systems (GIS)

Mehmet Üzülmez & Ilter Kutlu Hatipoğlu

ss. 71 - 85

Özet

With the increasing population in today's world, the demand for energy is increasing day by day. As fossil fuels come to the point of completion, the use of renewable energy sources is increasing rapidly. Türkiye has made significant progress in the use of renewable energy sources. The country has great potential in terms of these resources due to its geographical features. Solar power plants are needed in the use of solar energy, which is one of these sources. In order to get a high degree of efficiency from such facilities, it is necessary to determine the most suitable place on the land. Today's technology can reveal the most suitable location selections thanks to various computer programs. One of them is the program called ArcGIS used in Geographic Information Systems (GIS). In this study, the most suitable places for the establishment of Solar Power Plants (GES) throughout the province of Manisa were tried to be determined through the program in question. More than one parameter (slope, aspect, agricultural land, forest land, stream, lake, access roads, energy transmission lines) was used in the study. These parameters were passed through the Analytical Hierarchy Process and additionally Fuzzy Logic before the analysis and were superimposed in the program. As a result of the analyzes made, the most suitable areas for the establishment of SPPs in Manisa were found to be approximately 14.5%. These areas are generally located around plain and plateau areas. It is necessary to stay away from fertile areas where agriculture is made in the construction of SPPs. Thus, the destruction of agricultural lands can be prevented while establishing energy facilities.

Anahtar Kelimeler: Manisa, Solar power plant, AHP, Fuzzy logic, GIS.