FVJ   |  e-ISSN: 2602-4225

Cilt 6 Sayı 4 (Aralık 2022)

Sayı Bilgileri

Cilt/Volume:6 Sayı/Issue:4 Kış/Winter 2022      

ss. i - vi

Özet

Anahtar Kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri

Demirci İlçesi Şehirsel Arazi Kullanımı/ Urban Functions and Land Use Features In Demirci (Manisa)

Mustafa Topuz & Mehmet Deniz

ss. 1 - 21

Özet

Çalışma sahası olarak belirlenen Demirci şehri Ege Bölgesi’nin İç Batı Anadolu Bölümü’nde yer almaktadır. Şehir Simav-Demirci Dağları’nın güney yamaçlarında kurulmuştur. Yerleşmenin bulunduğu saha Demirci Çayı ve Minnetler Dere’sinin etkisi ile parçalanarak bir plato görünümüne kavuşmuştur. Sahada ilk devlet yapısı M.Ö. 4000 yılında Hititler tarafından kurulmuş, sonrasında Frigler, Kimmerler, Nordikler, Lidyalılar, Persler, İyonyalılar, Romalılar, Bizanslar, Selçuklular, Saruhanlılar ve Osmanlı Devleti sahada hakimiyet kurmuş ve yerleşmenin günümüze gelmesini sağlamıştır. 1927 yılında yapılan Cumhuriyet tarihinin ilk nüfus sayımında şehrin nüfusu 5468 olarak tespit edilmiştir. Manisa 2012 yılında 6360 nolu Büyükşehir Yasası ile büyükşehir oluncaya kadar birkaç sayım dışında Demirci şehrinin nüfusu artış göstermiştir. Bu tarihe kadar şehirdeki yüksek nüfus 26285’e kadar çıkmıştır. 2012 yılı sonrasında düşüş eğilimine giren nüfus 2020 yılında 19893’e gerilemiştir. Sahada şehirsel fonksiyonlara baktığımızda ilçede bulunan kamu kurumlarında 877 personel çalışmaktadır. Şehrin önemli bir diğer fonksiyonu olan eğitim fonksiyonuna baktığımızda Millî Eğitim Bakanlığına bağlı anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde toplam 4061 öğrenci ve 365 öğretmen bulunmaktadır. Bunun yanında ilçede önemli bir yere sahip olan Celal Bayar Üniversitesi Demirci Meslek Yüksekokulu ve Eğitim Fakültesi bünyesinde 1943 öğrenci bulunmaktadır. Demirci sahip olduğu nüfus, çeşitli fonksiyonlar ve idari yapısı gereği şehir olarak tanımlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Şehir Coğrafyası, Şehirsel Fonksiyonlar, Şehir içi Arazi kullanımı, Manisa, Demirci

Dokuz Eylül Üniversitesi Lisansüstü Coğrafya Öğretmenliği Öğretim Programına Yönelik Öğrenci Görüşleri/Student Opinions for Dokuz Eylül University Postgraduate Geography Teaching Program

Fadi̇me Yakın & Razi̇ye Çakıcıoğlu Oban

ss. 22 - 33

Özet

Eğitimde verimliliği artırmak, eğitim faaliyetlerini düzenlemek ve bu faaliyetleri devam ettirebilmek için öğretim programlarına ihtiyaç vardır. Öğretim programlarının öğrencilerin ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilmesi için değerlendirilmeleri gerekir. Bu değerlendirmelerin yapılabilmesi için de öğrencilerin görüş ve önerilerinin alınmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Coğrafya Öğretmenliği Yüksek Lisans programında öğrenim gören öğrencilerin pandemi dönemini de kapsayacak şekilde lisansüstü coğrafya öğretim programından beklentilerini ve programın iyileştirilmesine yönelik önerilerini incelemek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada, nicel araştırma yöntemlerinden anlık tarama deseni kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi, amaçsal örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma, tez ve ders aşamalarında olan 6 erkek ve 5 kadın katılımcıyla yürütülmüştür. Araştırmanın ölçme aracını, 19 maddeden ve bir açık uçlu sorudan oluşan "Lisansüstü Öğretim Programına Yönelik Öğrenci Görüşleri Anketi" oluşturmaktadır. Anket soruları hazırlanırken Arabacı ve Akıllı (2013) ile Gömleksiz ve Yıldırım'ın (2013) çalışmalarından yararlanılmıştır. Elde edilen veriler Excel programında betimsel istatistik yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin öğretim programına yönelik ilk 5 beklentileri; alan bilgisi, akademik yazma becerisi, uluslararasılaşmaya katkı, akademik çevre ve eleştirel düşünme becerisine katkı sağlaması şeklindedir. Ayrıca öğrencilerin programın iyileştirilmesi ile ilgili önerilerinin ders, eğitim, bilimsel çalışmalar, disiplinler arası çalışmalar ve yabancı dil eğitimi ile ilgili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin programdan beklenti ve önerileri dikkate alınarak; uygulamalı dersler, farklı ders içerikleri, seçmeli ve zorunlu ders alternatifleri, çalışan öğrenciler için esnek zamanlı ders programı, modern eğitim materyalleri, öğrencilerin alan bilgisi ile yazma ve düşünme becerilerine katkı sağlayacak bilimsel çalışmalar, disiplinler arası çalışmalar ve yabancı dil eğitimi ile ilgili konularda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Lisansüstü eğitim, öğretim programı, öğrenci beklentileri

İlhanlılar Döneminde Azerbaycan'ın Demografik Yapısı/Demographic Structure of Azerbaijan During The Ilkhanid Period

Gurban Hüseynov

ss. 34 - 44

Özet

Azerbaycan Milattan önce VII. yüzyılda Sakaların bölgeye göç etmesiyle Türklere vatan olan coğrafi ve stratejik bakımdan önemli bir bölge olmuştur. Anadolu coğrafyası dışında kalan Oğuz veya Türkmen kabilelerinin büyük kısmı bu topraklarda yaşamaktadır. Azerbaycan sınırları içerisinde yaşayanlar da millet bakımından Türk sayılmaktadırlar. Dil bakımından da bölge halkı Anadolu Türkçesine yakın bir şive ile konuşmaktadır. Azerbaycan tarih boyunca etnik köken bakımından yeni grupların oluştuğu ve eskilerin tarih sahnesinden silindiği coğrafya olmuştur. Azerbaycan’da XIII. yüzyılın ilk yarısının ortalarında Türk nüfusu yoğunlukta idi. Nüfusun ekseriyetini Türkmenler ve Celâleddin Harzemşah ile birlikte bölgeye gelen Türkler oluşturmuştur. Moğol istilasının başlamasıyla birlikte bu Türk boyları doğu Anadolu’ya göç etmiştir. Moğol kabileleri, Avrasya’nın uçsuz bucaksız topraklarındaki göçleri sırasında, yerli halkla kaynaşmış ve anavatanlarında yaşadıkları yer adlarını göç ettikleri yerlere vermişlerdir. Bu nedenle, hem Moğolistan’da hem de Moğolların işgal ettikleri yerlerde aynı coğrafi isimlerin hala mevcut olması bir tesadüf değildir. Moğol İstilası’nın başladığı sürece kadar bölgeye yerleşen Türk kavimleri yerleştikleri bölgelerde çeşitli izler bırakmışlardır. Azerbaycan ve İran coğrafyasına Hülâgû Han öncülüğünde kalabalık bir orduyla gelen Moğollar, İlhanlı Devleti’nin tesis edilmesiyle bu coğrafyada yaşamaya başlamışlardır. Göçebe Moğol halkı İlhanlı hükümdarı Gazan Han’ın uyguladığı reformlar sonucu yerleşik yaşama geçmiş ve yaşadıkları coğrafyada yerli halkla kaynaşmışlardır. Bu süreçte yerli halk Moğollardan etkilenirken Moğollar da yerli halkın kültürünü benimsemeye başlamıştır. Azerbaycan merkezli kurulan İlhanlı Devleti zamanında Moğollar yaşadıkları yerlere kendi isimlerini de vermişlerdir. Bu açıdan günümüz Azerbaycan sınırları içerisinde birçok Moğol isimli yerleşim yeri bulunmaktadır. Bu çalışmada Azerbaycan’ın demografik yapısını Moğol istilası öncesi ve İlhanlı Devleti dönemi olarak iki başlık altında ele aldık. 

 

 

Anahtar Kelimeler: Türk, Azerbaycan, Moğol, İlhanlı devleti, Demografik yapı

Kumlu Kırcaoğlu Höyük İha Tabanlı Analizi Ve Höyük Park Önerisi/Uav-Based Analysis of Kumlu Kırcaoğlu Mound and Höyük Park Proposal

Tülay Öcal & Abdullah Yıldız

ss. 45 - 64

Özet

Kültürlerin varolduğu höyük yerleşmeleri, birçok medeniyetin ortaya çıktığı coğrafi görünümler olarak, kültür coğrafyasının odak noktasını oluşturmaktadır. Höyükler, ülkemiz için sahip olduğu değer ile birlikte evrensel anlamda da ortak miras niteliğinde olup Anadolu’nun kültürel coğrafi görünümünün zenginliğini ortaya koymaktadır. Araştırılmayı bekleyen höyüklerden biri olan Kırcaoğlu Höyük, Hatay’a bağlı Kumlu ilçesinde bulunmaktadır. Dünyadaki sayılı höyük yerleşmelerine sahip Türkiye’nin tarihi kültürel miraslarından biri de Kırcaoğlu Höyük’tür. Höyük alanının tahribatına engel olup alternatif planlama seçenekleri sunmak bu çalışmanın amaçları arasındadır. Kırcaoğlu Höyüğün, kültürel coğrafyamıza kazandırılması için günümüzdeki teknolojilerden(drone) İHA’lar kullanılarak, yüksek çözünürlükte ortofoto ve DEM/dokulu poligonal model oluşturulmasını sağlayan yazılım Agisoft programı ile modellemesi yapılmıştır. Daha sonra ArcGIS programında haritalandırılmıştır. Höyük ve çevresinin geçmişten günümüze gelişimi periyotlar halinde araştırılmış, uydu görüntüleri ve arazi fotoğraflarıyla zenginleştirilmiştir. Burada yapılacak planlama çalışmaları ile ülkemizde örnekleri bulunan höyük park sosyal alanı projesiyle Kırcaoğlu Höyük alanının koruma altına alınması ve kültür coğrafyasının bir unsuru olabilmesi ile turizme kazandırılarak gelecek nesillere aktarımı hedeflenmektedir. Bu bağlamda günümüzde çeşitli bilim dallarının konusu olmaya başlayan arkeolojik alan koruma, değerlendirme ve devamlılığın sağlanması olgusu höyükler üzerinden tartışılacaktır. Ayrıca Kırcaoğlu Höyük alanının tahribatına engel olup alternatif planlama seçenekleri sunmak bu çalışmanın amaçları arasındadır.

Anahtar Kelimeler: Kültürel miras, Höyükler, Hatay’da Kırcaoğlu Höyüğü, Höyüğün üç boyutlu modellemesi.

Etimesgut’ta (Ankara) Kentsel Morfolojik Süreçler: Konut Örüntüsünün Değişimi/Urban Morphological Processes in Etimesgut Urban Core (Istasyon District): Change in Housing Pattern

Hüseyin Melih Özdemir, Lütfi Özav & Üzeyir Yasak

ss. 64 - 78

Özet

Şehirlerin kuruluşu ve morfolojik gelişimi fiziki, beşeri ve ekonomik olmak üzere birçok değişkene bağlı olarak gerçekleşmektedir. Şehir yerleşmeleri canlı organizmaları gibi doğar, gelişir ve belli bir olgunluğa erişirler. Etimesgut şehri 1928 yılında Ankara şehir merkezinin batısında yer alan boş araziler üzerinde Cumhuriyet rejiminin modern yüzünü temsil etmesi amacıyla ve Bulgaristan'dan mübadele yoluyla ülkemize gelen vatandaşlarımızın iskânı için tarihi tren istasyonu yakınında örnek köy yerleşmesi olarak kurulmuştur. Bu çalışmada şehrin günümüze kadar geçirmiş olduğu morfolojik dönüşüm aşamaları tespit edilerek değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalşmada, Tarihsel-Coğrafi Yaklaşım yöntemiyle morfolojik dönüşüm icelenmiştir. Etimesgut’ta örnek olarak İstasyon Mahallesi incelenmiş,  hâlihazır haritalar, ortofotolar ve şehir planlarına göre parsel ölçeğinde dönüşüm dönemsel olarak tespitedilmiştir. İstasyon Mahallesi'nin morfolojik dönüşümü kentindiğer mahallerinden farklı olarak özgün bir yapıda olmuştu. İstasyon Mahallesi'nde devlet eliyle oluşturulmuş bir planlı alan vardır. Bu planlı alan etrafında ise şehirleşme olgusunun yaygınlaşması ile birlikte bir gecekondu alanı gelişim göstermiştir ve daha sonra bu yapılar dönüşüm sürecinde yerlerini apartman yapılarına bırakmışlardır. Son olarak ise tüm parsellerin dolması ile birlikte bir zirve veya doygunluk sürecine geçmiştir.

Anahtar Kelimeler: Konut Örütüsü, Morfolofi, Dönüşüm, Etimesgut