FVJ   |  e-ISSN: 2602-4225

Orjinal Araştırma Makalesi | Gelecek Vizyonlar Dergisi 2020, Cil. 4(4) 1-15

Türkiye’nin Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Politikalarının Rolü /  The Role of Population Policies in the Process of Turkey’s Demographic Transition  

İbrahim Gökburun

ss. 1 - 15   |  DOI: https://doi.org/10.29345/futvis.141   |  Makale No: fvj.2020.010

Yayın tarihi: Kasım 30, 2020  |   Okunma Sayısı: 55  |  İndirilme Sayısı: 449


Özet

Sosyo-ekonomik gelişmelere paralel olarak geçen yüzyıl boyunca dünya nüfusunda büyük bir demografik dönüşüm yaşanmıştır. Bu dönüşümün nasıl gerçekleştiğini anlama ve demografik rejimlerin çeşitliliğini açıklama çabası; Demografik Dönüşüm Kuramı’nı ortaya çıkarmıştır. Bu kurama göre bütün toplumlar, doğurganlık ve ölümlülük hızlarının yüksek olduğu bir aşamadan; her ikisinin de düşük olduğu aşamaya geçiş yaşayacaktır. Belli aşamalar şeklinde gerçekleşen demografik döngüde asıl belirleyici unsur ülkelerin gelişmişlik düzeyidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin demografik dönüşüm sürecinde, nüfus politikalarının rolünü sorgulamak ve nüfus politikalarıyla Türkiye’nin demografik dönüşüm sürecine müdahale edilip edilmediğini saptamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi modeli kullanılmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri ile Türkiye’de nüfus politikalarını şekillendiren yasal düzenlemeler araştırmanın temel veri kaynakları arasında yer almaktadır. 1920-2020 döneminde Türkiye’nin demografik dönüşüm süreci; kaba doğum hızı, kaba ölüm hızı, toplam doğurganlık hızı, nüfus artış hızı, bebek ölüm hızı, yaş dağılımı, ortanca yaş, ortalama yaşam süresi gibi demografik ölçütler esas alınarak değerlendirilmiştir. Türkiye’de uygulanan nüfus politikaları ise üç aşamada ele alınmıştır. İlk olarak pronatalist nüfus politikalarının uygulandığı 1920-1963 dönemi. İkinci aşamada, antinatalist nüfus politikalarının uygulandığı 1964-2013 dönemi. Üçüncü aşamada ise 2014 yılı itibariyle yeniden uygulamaya konulan pronatalist nüfus politikaları irdelenmiştir. Demografik veriler Türkiye’nin Demografik Dönüşümün üçüncü aşamasında olduğunu gösteriyor. Yüksek doğurganlık ve ölümlülük hızlarına sahip genç nüfuslu bir ülke olan Türkiye; doğurganlık ve ölümlülük hızının düşük olduğu, nüfusu giderek yaşlanan bir ülkeye dönüştüğü görülmektedir. Bu nedenle Türkiye’de pronatalist nüfus politikalarını uygulamaları kararlı ve istikrarlı bir şekilde devam etmelidir.

Anahtar Kelimeler: Nüfus, Demografik Dönüşüm, Nüfus Politikası, Türkiye


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Gokburun, I. (2020). Türkiye’nin Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Politikalarının Rolü /  The Role of Population Policies in the Process of Turkey’s Demographic Transition   . Gelecek Vizyonlar Dergisi, 4(4), 1-15. doi: 10.29345/futvis.141

Harvard
Gokburun, I. (2020). Türkiye’nin Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Politikalarının Rolü /  The Role of Population Policies in the Process of Turkey’s Demographic Transition   . Gelecek Vizyonlar Dergisi, 4(4), pp. 1-15.

Chicago 16th edition
Gokburun, Ibrahim (2020). "Türkiye’nin Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Politikalarının Rolü /  The Role of Population Policies in the Process of Turkey’s Demographic Transition   ". Gelecek Vizyonlar Dergisi 4 (4):1-15. doi:10.29345/futvis.141.